ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ – Δημήτριος Ξηροφώτος

Από τα σημαντικότερα γεγονότα που καθορίζουν τη ζωή μιας γυναίκας είναι αυτά της κύησης και του τοκετού. Μέσα από αυτά δημιουργούνται υπέροχα συναισθήματα ευτυχίας, ελπίδας αλλά ταυτόχρονα και ανησυχίας, καθώς πρόκειται για μία ασυνήθιστη αλλαγή στην ζωή της γυναίκας. Προκειμένου η εγκυμοσύνη και ο τοκετός να κυλήσουν ομαλά, πολύ σημαντική είναι η σωστή και ενδελεχής παρακολούθηση της κύησης. Συνήθως, οι περισσότερες κυήσεις είναι ανεπίπλεκτες και καταλήγουν σε φυσιολογικό τοκετό. Υπάρχει όμως και ένα ποσοστό κυήσεων που μέσα από την παρακολούθηση θα χαρακτηριστούν ως κυήσεις «υψηλού κινδύνου» και απαιτούν συστηματική παρακολούθηση και ιατρική παρέμβαση ώστε να μην κινδυνεύσει η ζωή της μητέρας και του μωρού της.
Η κύηση διαρκεί 40 εβδομάδες (280 ημέρες)
1η με 4η εβδομάδα
Εμφύτευση γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα, τα τοιχώματα του ενδομητρίου παχαίνουν. Η γυναίκα δεν έχει αντιληφθεί ακόμα την εγκυμοσύνη της.
5η με 6η εβδομάδα
Καθυστέρηση στην περίοδο. Το έμβρυο έχει μέγεθος φασολιού και ο ομφάλιος λώρος σχηματίζεται. Γίνεται το πρώτο υπερηχογράφημα, όπου διαπιστώνεται καρδιακή λειτουργία και ύπαρξη ενδομήτριου σάκου. Γίνεται ο προγεννητικός έλεγχος και ενημερώνεται η γυναίκα για ζητήματα που αφορούν την διατροφή της, τις μετακινήσεις της, πιθανά συμπτώματα , έλεγχο βάρους. Παρακολουθούμε την κύηση κάθε 3 με 4 εβδομάδες, εκτός αν πρόκειται για κυήσεις με εξωσωματική γονιμοποίηση, κυήσεις με ιστορικό αποβολών ή αιμόρροιας, όπου η παρακολούθηση είναι πιο συχνή.
7η με 10η εβδομάδα
Ξεκινά η ανάπτυξη των σημαντικότερων οργάνων του εμβρύου (φάση οργανογένεσης).Πολλές γυναίκες, λόγω των αυξημένων ορμονών, αναφέρουν αλλαγές στην οσμή, έχουν πρωινές ναυτίες και εμέτους που μπορεί να διαρκέσουν μέχρι την 16η εβδομάδα.
11η με 14η εβδομάδα
Γίνεται η εξέταση της αυχενικής διαφάνειας και, σε συνδυασμό με τον αιματολογικό έλεγχο PAPP-A και free BHCG, μας δίνει τις πιθανότητες ένα έμβρυο να έχει κάποια χρωμοσωμιακή ανωμαλία, όπως σύνδρομο Down, τρισωμία 13 και 18. Εάν οι πιθανότητες είναι αυξημένες, συνιστάται cfDNA test (λήψη αίματος από την μητέρα), βιοψία τροφοβλάστης ή αμνιοπαρακέντηση από την 16 εβδομάδα και μετά. Τα γεννητικά όργανα του μωρού και ο πλακούντας έχουν διαμορφωθεί.
15η -18 εβδομάδα
Το φύλο του παιδιού είναι ορατό, η μητέρα μπορεί να καταλάβει τις κινήσεις του, που μοιάζουν με αυξημένες εντερικές κινήσεις. Γίνεται υπερηχογραφικός έλεγχος ανάπτυξης του εμβρύου.
19η -24η εβδομάδα
Η μητέρα αισθάνεται το μωρό της και μπορεί να καταλάβει τις κινήσεις του. Το βάρος του μωρού είναι μεταξύ 400 και 500 γραμμαρίων. Σε αυτές τις εβδομάδες γίνεται το υπερηχογράφημα β-επιπέδου, όπου ελέγχεται λεπτομερώς η ανατομία του εμβρύου (καρδιά, πνεύμονες, ουροποιητικό, εγκέφαλος, γαστρεντερικό, πρόσωπο, άκρα).
25 – 29 εβδομάδα
Το βάρος του μωρού φθάνει τα 1200 γραμμάρια καθώς αρχίζει να εναποθέτει λίπος κάτω από το δέρμα του, το οποίο αποκτά σταδιακά ένα ροζ χρώμα. Καταγράφονται οι πρώτες συστολές της μήτρας. Το έμβρυο πολλές φορές αντιδρά στην φωνή της μητέρας ή του συντρόφου της, κάνοντας έντονες κινήσεις. Στο στάδιο αυτό της κύησης ανοίγει για πρώτη φορά τα βλέφαρά του και ανοιγοκλείνει τα μάτια του, ενώ αναπτύσσεται και η αίσθηση της γεύσης,
30 – 35 εβδομάδα
Από την 30η έως 33η εβδομάδα τελείται το υπερηχογράφημα 3ου τριμήνου (γνωστό και ως Doppler). Αυτό το υπερηχογράφημα έχει ως στόχο να καθορίσει τον ρυθμό ανάπτυξης και την υγεία του εμβρύου. Εκτιμάται η ανάπτυξη του μωρού, οι κινήσεις του, η αιμάτωσή του, η θέση και η μορφολογία του πλακούντα και η ποσότητα του αμνιακού υγρού.
Το μέγεθος της μήτρας αυξάνεται και αυτή καταλαμβάνει όλο και περισσότερο χώρο στη κοιλιά, με αποτέλεσμα να πιέζεται το στομάχι και η έγκυος αισθάνεται έντονο αίσθημα καύσου, το οποίο πολλές φορές επιδεινώνεται από την επίδραση της προγεστερόνης επάνω στο πεπτικό σύστημα. Επίσης η μήτρα, καθώς μεγαλώνει, πιέζει το διάφραγμα μέσα στους πνεύμονες.
Από το τρίτο τρίμηνο ξεκινούν και οι προπαρασκευαστικές συσπάσεις που λέγονται Braxton Hicks, οι οποίες είναι ακανόνιστες με μικρή διάρκεια. Οι συσπάσεις αυτές δεν είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές και σκοπό έχουν να προωθήσουν σταδιακά την κάθοδο του εμβρύου στην πύελο όπως και να προετοιμάσουν την μήτρα για τον τοκετό. Το έμβρυο είναι περίπου 40 εκατοστά, το βάρος του πάνω από 1200 γραμμάρια. Ο εγκέφαλος μεγαλώνει και στις 32 εβδομάδες έχει λάβει σχεδόν την τελική του μορφή. Τα μαλλιά του πυκνώνουν και τα νύχια του συνεχίζουν να μεγαλώνουν.
36η – 40η εβδομάδα
Τον τελευταίο μήνα οι επισκέψεις στο ιατρείο γίνονται κάθε εβδομάδα και συνδυάζονται με καρδιοτοκογραφικό έλεγχο (NST). Δίνονται στην έγκυο οι τελευταίες εργαστηριακές εξετάσεις πριν τον τοκετό, στις οποίες είναι σημαντικό να περιλαμβάνεται η καλλιέργεια κολπικού υγρού για β αιμολυτικό στρεπτόκοκκο. Επίσης, ο έλεγχος πρέπει να περιλαμβάνει απαραίτητα και έναν πλήρη καρδιολογικό έλεγχο.
Συνήθως σε αυτό το στάδιο, τα συμπτώματα που αφορούν την δυσκολία στην αναπνοή και στο στομάχι μειώνονται αισθητά. Ακόμα, είναι πιθανό να παρατηρηθεί αυξημένη κατακράτηση υγρών (πρήξιμο) τον τελευταίο αυτό μήνα της εγκυμοσύνης, κάτι που δεν είναι απαραίτητα ανησυχητικό.
Το μωρό ζυγίζει πλέον περίπου 2500 γραμμάρια και λαμβάνει από 200 έως 250 γραμμάρια την εβδομάδα. Το μήκος του συνήθως ξεπερνά τα 47 εκατοστά. Τα οστά του κρανίου ακόμα δεν έχουν ενωθεί μεταξύ τους και αυτό διευκολύνει την έξοδό του από τον πυελογεννητικό σωλήνα.

Κύηση υψηλού κινδύνου: Χαρακτηρίζεται η εγκυμοσύνη που, λόγω συγκεκριμένων καταστάσεων, η μέλλουσα μητέρα, το έμβρυο ή και οι δύο μαζί μπορεί να παρουσιάσουν επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και την λοχεία. Υπάρχουν εγκυμοσύνες που χρήζουν στενότερης παρακολούθησης είτε από την αρχή όπως:

Είτε εξαιτίας θεμάτων που προκύπτουν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως:

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ